Dünyanın 7 harikasından birisi olan Artemis Tapınağı‘nın da ev sahibi olan Efes Antik Kenti ülkemizin dünyadaki en meşhur, en çok ziyaretçi alan tarihi yerlerinden birisi. Kuruluşu M.Ö. 6000 yıllarına dayanan ve Helenistik dönemden tutunda Roma, Bizans (Doğu Roma), Beylikler ve Osmanlı dönemlerine kadar aktif yerleşim yeri olarak kullanılan o soylu şehir;Efes.Asırlar boyu üstün şehir planlama örneği oluşuyla, büyük öneme sahip bir liman kenti olmanın getirdiği ticaret merkezi özelliğiyle, binlerce yıl çok zengin kültüre sahip uygarlıklara ev sahipliği yapmasının kaçınılmaz sonucu olarak bir kültürler beşiği oluşuyla, Hıristiyanlığın Hac merkezi olarak kabul görülmesi ve asırlardır bir dini merkez olma özelliğiyle; Efes tarihin bir parçası değil tarihin ta kendisi.Ben bu yazımda ulaşabildiğim yerler hakkında notlar yazdım. Zira tekerlekli sandalye ile her yere ulaşmak mümkün olmadığı gibi ulaşılabilen yerlerde de tekerlekli sandalye ile zorlandığımı söylemeliyim. Girişte yardımcı olmak isteyen (sanırım belli bir ücret karşılığı) insanlar vardı. Ben yardım almadım ama almakta fayda var derim. Hem zor yollarda yardımcı olurlar hem de rehberlik hizmeti verirler.Bilet alırken gişeye rehberle gezmek istediğini söylerseniz, bu konuda yönlendirme yapıyorlarmış.Girişte hediyelik eşya alabileceğiniz bir çok dükkan ve karnınızı doyurabileceğiniz alternatif yerler bulunmakta.
Efes antik kendi nerede ?
Efes Antik Kenti, İzmir’in güneyinde Selçuk ilçesi sınırlarında yer alıyor. Antik şehir, İzmir’den 83, Selçuk’tan 3,5, Kuşadası’ndan 19, İstanbul’dan 552, Ankara’dan ise 628 km uzaklıkta. Efes’e en yakın havalimanı İzmir Adnan Menderes Havalimanı.
Efes Antik Kenti Giriş Ücreti Ne Kadar ?
Giriş engelliler ve refakatçisi için ücretsiz. Normalde Kentin giriş ücreti 2017 Ocak ayı itibariyle 40TL. Biraz pahalı gibi ama neyse ki burada da Müzekart geçerli.Buraya kendi aracıyla gelecekler ücretli için park yeri de var. Araç başı ücret 10 TL
Efes ziyaret saatleri
Yılın 365 günü açık olan Efes Antik Kenti ziyaret saatleri, Nisan-Ekim döneminde 08.00-19.00, Kasım-Mart döneminde ise 08.00-17.00 olarak düzenlenmiş.
Efes Antik Tiyatrosu
Antik dönemin en büyük açık hava tiyatrosu özelliğini taşıyan bu tiyatro tam 24.000 kişi kapasiteli. Tiyatronun sahnesi maalesef yıkılmış durumda ancak oturma alanları gayet iyi durumda. Bu tiyatro en büyük tiyatro olma özelliği dışında St.Paul’ün vaazlarının da gerçekleştiği yer olduğundan Hristiyanlık adına da çok önemli eser konumundadır. Ancak resimde de görüldüğü gibi tekerlekli sandalye için girme şansı yok.Uzaktan seyretmekle yetindik. Epey merdiven var. Roma’da kollezyum’a ulaşmak için yapılan asansör benzeri bir çözümün burada da mutlaka bulunması gerekiyor. Zira burası dünya çapında bir mekan.
Celsus Kütüphanesi
Efesin tanıtım resmi olan bu yapıya mermerli yoldan ulaşılıyor. Biraz eziyet çekiliyor ama mutlaka bu eziyet çekilmeli. Yol seviyesinden aşağıda olan mekana iniş için rampa bulunmakta. Efes’te bulunan belki de en güzel yapı. Celsus Kütüphanesi M.S. 106 yılında ölen Efes valisi Celsius adına oğlu tarafından yaptırılmıştır. Kütüphane dışarıdan iki katlı bir görünümde olsa da içeriden tek katlı ve yüksek tavanlı bir yapıdır.
Burayla ilgili çok şaşırtıcı ve bir o kadar da komik bir iddia bulunuyor. Kütüphanenin hemen karşısında bir genel ev bulunuyor. Diğer antik kentlere bakıldığında bu durumun ilk olduğu söylenemez. Ancak iddia şöyle ki kütüphanenin içinden bu geneleve çıkan gizli bir geçit olduğu söyleniyor. O dönem insanların toplumda dikkat çekmeden veya karısınayakalanmadanbu yoldan geneleve gittikleri rivayet ediliyor.Efes’in en çok bilinen yapısı olan Celsus Kütüphanesi, milattan sonra 100-110 yılları arasında, Senatör Tiberius İulius Celsus‘un oğlu Gaius İulius Aquilatarafından babasını onurlandırmak için yaptırılmıştır. Ancak yapılış amacı her ne kadar Celsus adına bir anıt mezar (heroon) olsa da, kent yönetiminden bu yapıyı inşaa etmek için izni çıkmayınca hem kütüphane, hem de Celsus’un anıt mezarı şeklinde yapılmak zorunda kalındığı söyleniyor.Liman Caddesi
Antik dönemde Asya’nın en önemli limanlarından birisi olan Efes Limanı ile şehir merkezini birbirine bağlayan Liman Caddesi,antik tiyatronun karşısında,11 metre genişliğinde, 530 metre uzunluğundadır. Tamamen mermer kaplı zemini ve sağlı sollu galerileri bulunan cadde, ilk olarak Bergama Kralı II. Attalos (MÖ 159 – 138) tarafından yaptırılmış, son şeklini ise Roma İmparatoru Arkadianus döneminde almış. . Yol olabildiğince tekerlekli sandalyeye uygun. Ama sonu göründüğünden sonuna kadar gitmeyi gerekli görmedik.
Helenistik Çeşme
Büyük Tiyatro’nun hemen önünde (sahne binasının arkasında) yer alan Helenistik Çeşme, milattan önce 3. yüzyılda yapılmıştır. Roma döneminde ise derinliği 2 metre artırılmış ve genişletilmiştir. Mermerli yolun başında bulunmakta.
Mermer Cadde
Büyük Tiyatro ile Celsus Kütüphanesi’ni birbirine bağlayan Mermer Cadde, ilk olarak Helenistik Dönem’de yapılmış ve aradan geçen süre boyunca sıkça onarım görmüştür. Asıl amacı arabaların geçtiği bir yol olsa da, insanların yürüyebilmeleri için yolun kenarına yüksekçe bir kaldırım yapılmıştır. Ancak yol tekerlekli sandalye için epey zorlu. Ayni sıkıntıyı Roma’da da çekmiştik. Müsaadenizle Romalılara bu konuda biraz sitem edeceğim. Ama bo yolu göze almasanız Celsus kütüphanesine gidemezsiniz.
Ticari Pazar Yeri (Agora)
Efes Agora’sı, ilk olarak milattan önce 3. yüzyılda kurulmuş, son şeklini ise Roma İmparatoru Augustus döneminde almıştır (MÖ 27-14). Ancak MS 4. yüzyılda yaşanan büyük bir deprem sonucunda hasar görerek uzun süre kullanılmamış ve MS 6. yüzyılda, burada yer alan kalıntılar kullanılarak kuzey bölümüne yeni bir agora daha kurulmuştur.
Yeni kurulan agoranın olduğu bölüm bugün Jandarma kışla merkezi olarak hizmet vermektedir ve o bölgeye giriş yasaktır
Burayı gezmek için tahtadan yollar yapılmış. Bu sayede tekerlekli sandalye ile gezmek mümkün. Ama tahtalarda artık tarihi olmuş, bu nedenle üzerine gezmek kolay olmuyor. Elden geçirilmesinde yarar var, yetkililere duyurulur.
Sonuç olarak Ülkemizin değerli tarihi ve kültürel merkezi olan Efes mutlaka görülmesi gereken bir antik şehir. Her yerine gidebilmek mümkün değil ama önemli yerlerine zor da olsa gidilebiliniyor. Gerek kent içinde vegerekse giriş alanında engelli tuvaletleri bulunmakta. Bir ege gezinizde zaman ayırın ve burayı görün derim.
Son yorumlar